کد مطلب:46571 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:100

گنجینه پرسمان » قرآن

طبق آيات قرآن كيفيت عذاب نازل شده بر قوم هود چگونه بود؟

آياتي از قرآن كيفيت عذاب نازل شده بر قوم هود را شرح ميدهد، گاهي وقت آن را تعيين ميكند و ميفرمايد:
« وَ أَمَّا عادٌ فَأُهْلِكُوا بِريح صَرْصَرٍ عاتِيَهٍ @ سَخَرَّها عَلَيْهِمْ سَبْعَ لَيَالٍ وَ ثَمانِيَهَ أَيَّامٍ حُسُوماً فَتَري القَومَ فيها صَرْعي كَأنّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍ خَاوِيَهٍ @ فَهَلْ تَري لَهُمْ مِنْ بَاقِيَهٍ»حاقه /8-6
]امّا قوم عاد با باد شديد و طغيانگر نابود شدند. خدا باد بنيان كن را هفت شب و هشت روز به طور متوالي بر آنان مسلّط كرد. اجساد آنان را بر روي زمين، بسان نخلهاي خشكيده و واژگونشده ميبيني. آيا اثري از آنان مشاهده ميكني؟[
در آية ديگر به جاي تعيين مدّت عذاب، فقط جملة «أيَّام نَحِسَاتٍ» را به كار ميبرد كه به معناي روزهاي شوم است، چنانكه ميفرمايد: «فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ رِيحاً صَرْصَراً في أيّامٍ نَحِسَاتٍ لِنُذِيقَهُمْ عَذابَ الخِزْيِ فِي الحَياهِ الدُّنْيا وَ لَعَذَابُ الآخِرَهِ أَخْزي وَ هُمْ لا يُنْصَرُونَ». فصّلت/16 ]بر قوم عاد، باد تندي در روزهاي نحس فرستاديم، تا عذاب ذلت بار زندگي اين دنيا را به آنها بچشانيم و خواري عذاب سراي ديگر بيش از دنياست و آنجا هيچ كس آنها را ياري نخواهد كرد[
با توجه به اينكه در آية نخست از هشت روز نام برده بود، طبعاً مقصود از «ايام» در اين آيه، همان هفت شب و هشت روز خواهد بود. گويا وزيدن باد از آغاز آفتاب شروع شد و با گذشتن هفت شب، غروب روز هشتم پايان پذيرفته است.
در آية سوّم جملة «يَوْمَ نَحْسٍ مُسْتَمِر» را به كار ميبرد و شومي آن روز را مستمر ميداند. اين قرينه خواهد بود كه مقصود از «يوم» روز، در مقابل شب نيست، بلكه مقطعي از زمان است كه بر عدد وارد در آية نخست قابل تطبيق است. چنانكه ميفرمايد: «إنَّا أَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ ريحاً صَرْصَراً في يَوْمِ نَحْسٍ مُسْتَمِرٍّ». قمر/19 ]باد شديدي را در روزي كه شومي آن استمرار داشت فرو فرستاديم[
در آية چهارم عامل هلاكت را «ريح عقيم» معرفي ميكند، چنانكه ميفرمايد:
«وَ في عَادٍ إِذْ أَرْسَلْنا عَلَيْهِمُ الرِّيحَ العَقيمَ @ ما تَذَرُ مِنْ شَيْءٍ أَتَتْ عَلَيْهِ إِلاّ جَعَلَتْهُ كَالرَّميمِ» ذاريات/42-41 ]در مورد قوم عاد يادآوري كن: بر آنان باد بيخيري را فرستاديم، بر هر چيزي كه ميوزيد آن را به صورت شئ بيجان و پوسيدهاي در ميآورد.[
تا اينجا عامل عذاب، باد «صرصر» يا باد «عقيم» معرفي شده است، ولي در آيات ديگر از «صيحه» و «صاعقه» نيز سخن گفته شده است، در مورد صيحه ميفرمايد: «فَأخَذَتْهُمُ الصَّيْحَهُ بِالحَقِّ فَجَعَلْنا هُمْ غُثاءً فَبُعداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمينَ». مؤمنون/41 ]آنان را صدايي مهيب فرا گرفت، پس همگان را به صورت درختان خشكيده درآورديم قوم ستمگران از رحمت حق دور باد[
در مورد «صاعقه» ميفرمايد: «فَإِنْ أَعْرَضُوا فَقُلْ أَنْذَرْتُكُمْ صاعِقَهً مِثْلَ صاعِقَهِ عادٍ وَ ثَمُود». (فصلت/13) ]اگر از دعوت من روي برتافتيد، من شما را به صاعقهاي مانند صاعقة قوم عاد و ثمود بيم ميدهم. [
ولي با توجّه به اينكه لفظ «صرصر» در مورد بادهاي شديد، گاهي سرد و گاهي گرم توأم با صداي مهيب به كار ميرود. در اين صورت آياتي كه در آنها كلمة «صرصر» به كار رفته، به صورت ضمني بر صيحه نيز دلالت دارد و از آنجا كه در اين آيات از صاعقه نيز سخن به ميان آمده است، ثابت ميكند كه آن باد، گرم و صاعقه زا بوده كه گاهي از آن به «صرصر» و گاهي به «صاعقه» تعبير آورده شده است و از اين طريق، مجموع آيات وارد در كيفيّت عذاب آنان، جمع بندي شده و نتيجه ميگيريم كه: با وزيدن هشت روز باد داغ تند و مهيب، قوم عاد هلاك و نابود شدند.
شگفت اين است كه اين خيرهسران، هنگامي كه حركت ابرها را در پرتو وزيدن مشاده كردند، تصور نمودند بادي است كه از نزول باران نويد ميدهد. امّا غافل از آنكه اين همان عذابي است كه در نزول آن عجله ميكردند چنانكه ميفرمايد:
]آنگاه كه ابرهاي در حال حركت را در آسمان ديدند، گفتند: اين ابر رحمت است، امّا نميدانستند كه اين همان عذابي ا ست كه در نزول آن شتاب ميكردند. بادي است كه در آن عذاب دردناك است. همه چيز را به فرمان خدا نابود ميسازد. سرانجام آنان نابود شدند و جز خانههاي آنان چيزي باقي نماند، اين چنين قوم گنه كار را كيفر ميدهيم. [ احقاف/ 24-25 .
سرانجام اين باد مهلك، هرچند گنهكاران را نابود كرد، امّا هود و افراد با ايمان از آن جان به سلامت بردند؛ چنانكه ميفرمايد:
]هود و كساني كه با او بودند، از طريق رحمت خود، آنان را نجات داديم و ريشة كساني كه آيات ما را تكذيب ميكردند بريديم، در حالي كه مؤمن نبودند[اعراف/72 .

---

منشور جاويد ج 11
آية الله جعفر سبحاني